Aile Terapisi ve Aile Danışmanlığı Nedir? Kimler İçin Uygundur, Nasıl İşler?

Aile terapisi, Aile Danışmanlığı, Aile Danışmanı

Akşam kafan karmakarışıkken Google’a “aile terapisi”, “aile danışmanı”, “evlilik terapisti” yazıp bu sayfaya düşmüş olabilirsin.

Belki de için şöyle diyor:

“Biz kötü bir aile miyiz, yoksa sadece zor bir dönemden mi geçiyoruz?”

“Bu kavgalar normal mi, yoksa yardım alma zamanı mı geldi?”

Bu yazıyı tam da bu yerden okuyorsun: Bir şeylerin böyle devam edemeyeceğini fark eden ama “nereden başlayacağım?” diye tereddüt eden bir yerden.

Aşağıda, aile danışmanının ne yaptığını, sistemik aile terapisi biliminin nasıl çalıştığını, en sık hangi problemlerle başvurulduğunu ve bilimsel olarak ne kadar etkili olduğunu sade ama araştırma temelli bir dille anlatacağım.

Ve bunu yaparken seni SEO diye boğmadan, ama Google’ın da anlayacağı kadar net anahtar kelimelerle yazacağım.

Aile Danışmanı Nedir? (aile danışmanı, aile terapisti, aile danışmanlığı)

Kısaca:

Aile danışmanı, aile içi ilişki ve iletişim sorunlarında çalışan; çiftleri, ebeveyn–çocuk ilişkilerini, geniş aile dinamiklerini bütünsel (sistemik) bir bakışla ele alan uzmandır.

Türkiye’de bu alanı genellikle:

• Klinik psikologlar
• Aile danışmanları (ilgili yüksek lisans / sertifika programları olan)
• Çift ve aile terapisi alanında ek eğitim almış psikolojik danışmanlar

yürütür.

Modern aile danışmanlığı, psikolojiden, sistem kuramından, bağlanma kuramından, aile sosyolojisinden beslenen bilimsel bir terapi alanıdır. Çift ve aile terapisi üzerine yapılan geniş ölçekli derlemeler; bu yaklaşımların ilişki doyumunu artırmada ve iletişim çatışmalarını azaltmada orta-yüksek düzeyde etkili olduğunu gösteriyor. Taylor & Francis Online+1

Amerikan Evlilik ve Aile Terapisi Derneği (AAMFT) ve çeşitli meta-analizler, aile temelli müdahalelerin; depresyon, ergen davranım problemleri, alkol-madde kullanımı, kronik hastalıkla baş etme gibi birçok alanda tek başına bireysel terapiden daha güçlü sonuçlar verebildiğini raporluyor. SAGE Journals+1

Özetle: Aile danışmanı, “kimin haklı, kimin haksız” olduğunu bulmaya çalışan hakem değildir; ilişkiyi iyileştiren bir süreç tasarımcısıdır.

Sistemik Aile Terapisi Nedir? (Sistemik aile terapisi, aile sistemi, ilişki odaklı terapi)

Buradaki kilit kelime: “sistemik”. Sistemik aile terapisi, aileyi şöyle görür:

• Her birey, bir ilişki ağı içinde anlam kazanır.
• Bir kişinin semptomu (öfke, içe kapanma, aldatma, bağımlılık) çoğu zaman aile sistemindeki dengenin bozulduğunu gösteren bir işarettir.
• Bu yüzden sadece “problemli kişi” ile değil, tüm sistemle çalışmak gerekir.

Son yıllarda yayımlanan çalışmalar; sistemik aile terapisi ve stratejik/ yapısal aile terapisi gibi yaklaşımların, özellikle ergen davranım sorunları ve yüksek riskli davranışlarda belirgin iyileşme sağladığını gösteriyor.

Çift ve aile terapisindeki ortak iyileştirici faktörler üzerine yapılan derlemeler de, güçlü bir terapötik ittifak, aile üyeleri arasında duygusal güvenin yeniden kurulması ve birlikte problem çözme becerilerinin süreçte merkezî olduğunu vurguluyor. ResearchGate

Sistemik bakışın temel soruları şunlardır:

• “Bu sorunu ailede kim taşıyor, kim görmezden geliyor?”
• “Kavga çıktığında herkesin rolü neye dönüşüyor?”
• “Ailenin görünmez kuralları neler?”
• “Bu semptom, aileyi nasıl bir arada tutuyor ya da uzaklaştırıyor?”

Ve tüm bunlar suçlayıcı değil; merak eden, inceleyen, yeniden düzenleyen bir dille ele alınır.

Aile Danışmanına En Sık Hangi Problemlerle Gidilir?

Kendini bu listede bir yerde bulman büyük ihtimal:

• Bitmeyen tartışmalar, aynı kavgayı 50. kez yapmak
• Aldatma / güven ihlali sonrası sarsılan ilişki
• “Boşanmalı mıyız, kalmalı mıyız?” ikilemi
• Ebeveynlik çatışmaları (“Çocuğa nasıl sınır koyacağız?”)
• Aileye yeni bir bebeğin gelişiyle değişen dengeler
• Ergenlik dönemi krizleri, evden kopma, isyan
• Kayınvalide–gelin/ damat gerilimleri, geniş aile baskısı
• Ekonomik kriz, işsizlik, iflas gibi streslerin ilişkiye yansıması
• Hastalık, kayıp, yas süreçleri
• Sürekli “aile toplantısı” gibi hissedilen, duygusuz, mesafeli evlilikler

Yeni çalışmalar, aile işlevselliği ile ergen ruh sağlığı arasında anlamlı bir ilişki olduğunu; aile içi iletişim ve duygusal yakınlığın arttığı programlarda ergen depresyon ve davranış problemlerinin azaldığını ortaya koyuyor.

Kısacası: Sorun sadece “sen” ya da “o” değilsin. Sorun, birlikte sıkıştığınız ilişki örüntüsü.

Aile danışmanı, o örüntüyü masaya yatırır.

Aile Danışmanlığı Seansı Nasıl İlerler?

İlk görüşmeye gelirken çoğu çift/ aile tedirgin olur:

“Terapi odasında ne olacak, üzerimize mi gelinir, kim suçlu bulunacak?”

Genel süreç şöyle işler:

1. Değerlendirme Oturumları

• Kimler terapiye katılacak (sadece çift mi, çocuk/ergen de mi dahil olacak?) belirlenir.
• Herkesin hikâyesi ve bakış açısı tek tek dinlenir.
• Sorunun başlangıcı, tetikleyicileri, şiddeti, bugüne kadarki çözümler konuşulur.
• Daha sonra ortak hedefler belirlenir:
• “Birbirimizi dinleyebildiğimiz kavgasız bir ev istiyoruz.”
• “Boşanacaksak bile çocuklarımız zarar görmesin istiyoruz.”
• “Aldatma sonrası güveni yeniden kurmak istiyoruz.”

2. Müdahale Süreci

Bilimsel araştırmalar, çift ve aile terapilerinin çoğunun 8–20 seans aralığında planlandığını, kronik ve kompleks travma içeren vakalarda sürecin daha uzun (6–12 ay) sürebildiğini gösteriyor. Taylor & Francis Online+1

Seansların temelinde:

• İletişim kalıplarını görünür kılmak
• Duygusal ifadeyi derinleştirmek
• İlişki sınırlarını yeniden düzenlemek
• Sorun karşısında “biz” duygusunu inşa etmek

yer alır. Seans süresi çoğunlukla 50–60 dakika, sıklığı ise haftada bir ya da durumuna göre 15 günde birdir.

Aile Terapisinin Bilimsel Etkinliği: “Gerçekten İşe Yarıyor mu?”

Son 10–15 yılda yayınlanan meta-analizler ve derlemeler, çift ve aile terapisinin:

• İlişki doyumunu artırmada,
• Çatışma sıklığını azaltmada,
• Çocuk ve ergenlerde davranım problemleri, kaygı, depresyon gibi belirtileri hafifletmede

Orta-yüksek etki büyüklükleri ile etkili olduğunu gösteriyor.  Çeşitli çalışmalarda, aile temelli programlara katılan danışanların yaklaşık üçte ikisinin terapi sonunda ilişkilerinde belirgin iyileşme bildirdiği, önemli bir kısmının da bu değişimi 1–2 yıl sonra bile koruduğu rapor edilmiş durumda. 

Özellikle:

• Yapısal ve stratejik aile terapisi, ergen davranış sorunlarında ve riskli davranışlarda,
• Duygu odaklı çift terapisi, yakınlık ve güven problemlerinde,
• Aile temelli programlar, çocuk ve ergen psikiyatrik belirtilerinde

dünya genelinde “kanıta dayalı müdahaleler” listesine girmiş durumda.  Yani bu sadece “iyi hissettiren sohbet” değil; araştırmalarla desteklenen bir tedavi biçimi.

İstanbul, Ankara, İzmir’de Aile Danışmanı Nasıl Bulunur?

(İstanbul aile danışmanı, Ankara aile terapisi, İzmir çift terapisti)

Türkiye’de son yıllarda “İstanbul aile terapisi”, “Ankara aile danışmanı tavsiye”, “İzmir çift terapisi fiyatları” gibi aramaların belirgin şekilde arttığını biliyoruz; bu artış, insanların yardım aramayı giderek daha normal görmeye başladığını da gösteriyor. Bu, toplum ruh sağlığı adına iyi haber.

Ama pratikte sorun şu:

“Bunca isim arasından kimi seçeceğim?”

Burada devreye TerapistimBurada.com giriyor. Sistem şöyle çalışır:

• Türkiye genelinde klinik psikolog, aile danışmanı, çift terapisti profilleri aynı platformda toplanır.
• Şehir, uzmanlık alanı, terapi ekolü, çalışma biçimi (online/yüz yüze) filtreleyebilirsin.
• Uzmanın eğitimleri, ekolleri, deneyimleri şeffaf şekilde görünür.
• İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Antalya gibi büyük şehirlerde yüz yüze, Türkiye’nin her yerinde online aile terapisi seçenekleri vardır.
• Platform üzerinden seans alan herkes için, ilk seansa özel 1000 TL seans indirimi tanımlanır.

Bu sayede “kime gideceğim?” sorusunu tek başına taşımazsın; sistem, bilimsel ve etik kriterlere göre süzülmüş uzmanlar arasından seçim yapmana yardım eder.

Sıkça Sorulan Sorular SSS

1. Aile danışmanı ile bireysel terapist arasında fark ne?

• Bireysel terapist, daha çok senin iç dünyan, kişisel tarihçen, bireysel semptomların üzerinden çalışır.
• Aile danışmanı / aile terapisti ise, ilişki sistemini merkeze alır:
• “Bu problem aile içinde nasıl dolaşıyor?”
• “Kimin duygusu kime yükleniyor?”
• “Bu tartışma hangi döngüde sıkışıyor?”

Çoğu durumda iki yaklaşım birbirini tamamlar; bazı süreçlerde hem bireysel hem aile/çift terapisi birlikte yürütülür.

2. Aile danışmanına gitmek için “boşanma aşamasında” olmak mı gerekir?

Hayır.

Tam tersine, araştırmalar kriz patlamadan önce başvurulan terapilerin daha kısa sürede ve daha kalıcı değişim sağladığını gösteriyor.

Yani “son çıkış” değil; ilişki sigortası gibi düşünebilirsin.

3. Aile terapisi kaç seans sürer?

Standart cevap:

• Kısa süreli müdahaleler: 6–10 seans
• Orta–uzun süreçler: 12–20 seans
• Travma, aldatma, kronik çatışma içeren durumlarda 6–12 aya yayılan süreçler görülebilir.

Net sayı, ilk görüşmelerde senin ve ailenin ihtiyaçlarına göre belirlenir; yol haritası şeffaftır, gizli “uzatma” olmaz.

4. Online aile terapisi gerçekten işe yarar mı?

Pandemi sonrası yapılan birçok çalışma, online çift ve aile terapilerinin yüz yüze seanslara yakın düzeyde etkili olabildiğini gösteriyor; özellikle iletişim, problem çözme, duygusal yakınlık gibi konularda dijital seanslar oldukça işlevsel bulunmuş durumda.

Elbette ciddi şiddet, güvenlik riski, ağır kriz durumlarında yüz yüze tercih edilebilir; ama çoğu çift ve aile için online terapi gerçek bir alternatif.

TerapistimBurada’nın Aile Danışmanlığı Avantajları (Kısa Özet)

• Türkiye genelinde aile danışmanı, çift terapisti, klinik psikolog profilleri tek platformda
• Şehir, uzmanlık, ekol, online–yüz yüze filtreleme
• Eğitimi ve terapötik yaklaşımı şeffaf uzmanlar
• Etik ilkelere dayalı çalışma prensibi
• Bilimsel terapi yöntemleri (CBT, sistemik aile terapisi, EMDR, duygu odaklı terapi, vb.)
• İlk seansa özel 1000 TL seans indirimi

Aile Danışmanına Gitmek Ne Anlama Gelir?

Aile danışmanına gitmek, “Biz bittik” demek değildir. Daha çok şunu demektir:

“Bu ilişki kıymetli. Tek başımıza baş edemediğimiz yerlerde, bilimsel ve güvenli bir destekle yeni bir yol denemek istiyoruz.”

Profesyonel terapi desteği almak, daha mutlu olmak istemenin adıdır. Yorgun, kırgın, kafası karışık olabilirsin. Bu, bozuk olduğun anlamına gelmez; insan olduğun anlamına gelir.

Eğer şu an bu satırları okuyorsan, büyük ihtimalle içinden bir yer: “Belki de denemeliyiz” diyordur.

İşte o cümle, değişimin başladığı yer. Devamını, doğru uzmanla birlikte yazabilirsiniz.