Uygun Terapiyi Seçmek Kendinize En Yakın Uzmanı Nasıl Bulursunuz?

Kendinize En Yakın Uzmanı Nasıl Bulursunuz?

Terapiye başlamak çoğu insan için kolay bir karar değildir. “Benim derdim o kadar da büyük mü?” ya da “Bir yabancıya hayatımı anlatmak bana iyi gelir mi?” gibi sorular çoğumuzun aklına gelir. Ama işin gerçeği şu: Hepimiz zaman zaman desteklenmeye ihtiyaç duyarız. Bu destek bazen yakın dostlardan, bazen aileden gelir; ama bazı dönemlerde profesyonel bir terapistle yola devam etmek en sağlıklı adım olur.

Peki ama bu kadar çok terapi türü varken hangisi size uygun? Doğru terapisti nasıl seçeceksiniz? İlk görüşmede nelere dikkat etmek gerekir? Gelin, bu sorulara birlikte detaylıca bakalım.

Hangi Terapi Hangi Sorunlarda Etkilidir?

Her terapinin farklı bir bakış açısı, farklı bir tekniği vardır. Örneğin:

• Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT): Kaygı, panik atak, depresyon, takıntılar gibi düşünce ve davranış döngülerinde çok etkilidir. Diyelim ki sınav öncesi sürekli “Kesin başarısız olacağım” diye düşünüyorsunuz; BDT, bu düşünceleri yakalayıp dönüştürmeyi öğretir.
• Psikodinamik Terapi: Daha çok geçmiş yaşantıların bugünkü ilişkilerimize yansımasını anlamak için tercih edilir. Çocukluktaki anne-baba ilişkilerinizin bugün partnerinizle olan ilişkinizi nasıl etkilediğini merak ediyorsanız, psikodinamik yaklaşım size iyi gelebilir.
• Aile ve Çift Terapisi: İlişkilerde sık tekrarlayan kavgalar, iletişim kopuklukları ya da güven sorunları için birebir. Burada amaç “kimin haklı olduğu” değil, ilişkinin nasıl daha sağlıklı bir zeminde ilerleyeceğini bulmaktır.
• EMDR (Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme): Travma, kaza, taciz, afet sonrası yaşanan psikolojik etkilerde kullanılır. Zihindeki travmatik anıların yarattığı yük hafifletilir.
• Oyun Terapisi: Çocuklarda duyguları ifade edememe, öfke, korku, uyum problemleri için oldukça faydalıdır.

Her yöntemin kendine özgü güçlü yanları vardır. Bu yüzden önce yaşadığınız problemin ne olduğuna, sonra hangi yöntemin buna uygun olabileceğine bakmak önemlidir.

Terapist ile Danışan Uyumu Neden Önemlidir?

Birçok araştırma şunu gösteriyor: Terapide en önemli faktör, kullanılan yöntemden çok danışan ile terapist arasındaki uyum.

Şöyle düşünün: Bir arkadaşınıza bir sırrınızı açıyorsunuz ama onun sizi yargıladığını hissediyorsunuz. Bir daha ona aynı rahatlıkla açılabilir misiniz? Büyük ihtimalle hayır. Terapi de böyledir.

Terapistinizin sizi gerçekten dinlediğini, anladığını ve yargılamadığını hissetmeniz gerekir. Güven, terapinin en temel yapı taşıdır. Bu uyum yoksa, en bilimsel yöntem bile işe yaramaz.

Kısacası, “İlk görüşmede onun yanında rahat hissettim mi?” sorusu, yöntemden bile önce gelir.

Online Terapi ile Yüz Yüze Terapi Arasındaki Farklar

Pandemiyle birlikte hepimiz online terapinin varlığını çok daha yakından tanıdık. Öncesinde birçok kişi “Terapide illa aynı odada olmak gerekir” diye düşünürken, artık ekran aracılığıyla da destek almanın mümkün ve etkili olduğunu gördük. Ama akıllarda hep aynı soru var: “Online terapi mi, yoksa yüz yüze terapi mi bana daha uygun?”

• Yüz yüze terapi: Birçok danışan için daha samimi, daha güvenli bir alan hissi yaratır. Terapistin göz teması, beden dili, ses tonunun bütünlüğü, hatta terapi odasının düzeni bile iyileştirici bir etki taşır. Özellikle ağır travma yaşayan kişilerde, odanın “güvenli liman” atmosferi çok önemlidir. Bazı insanlar, duygularını ekrandan ifade etmekte zorlanır ve yüz yüze temas onları daha rahatlatır. Bu nedenle, duygusal yoğunluğun yüksek olduğu süreçlerde yüz yüze terapi daha besleyici olabilir.
• Online terapi: Esneklik ve erişilebilirlik açısından büyük bir avantaj sağlar. Şehir dışında yaşıyor, yoğun iş temposu nedeniyle zaman bulamıyor ya da evden çıkmakta zorlanıyorsanız online seanslar adeta hayat kurtarıcıdır. Ayrıca araştırmalar, online terapinin etkinliğinin yüz yüze terapi kadar güçlü olduğunu göstermektedir. Hatta bazı danışanlar evde, kendi rahat alanlarında oldukları için daha kolay açılabildiklerini söylüyor. Yani mekân bağımsızlığı, sürece artı bir güven hissi de katabilir.

Sonuçta önemli olan sizin ihtiyacınız ve hangi ortamda daha rahat hissettiğinizdir. Eğer “Ben ekran karşısında da duygularımı rahatlıkla ifade ediyorum” diyorsanız online terapi sizin için ideal olabilir. Ama “Beden dilini görmek, karşımdaki insanın varlığını hissetmek bana iyi geliyor” diyorsanız yüz yüze terapi sizin için daha uygun olacaktır.-

Terapist Seçerken Sormanız Gereken Sorular

Terapist seçmek, aslında biraz da doktor seçmeye benzer. Nasıl ki doktorun uzmanlık alanı, yaklaşımı, iletişim tarzı sizin için önemliyse; terapist seçerken de benzer kriterler devreye girer. İlk görüşmede aklınızda bulundurabileceğiniz bazı sorular şunlardır:

• Hangi terapi yöntemlerinde uzmanlaştınız?
• Daha önce benim yaşadığım sorunla çalışan danışanlarınız oldu mu?
• Seanslar ne sıklıkla ve ne kadar sürüyor?
• Seans dışında bana egzersiz ya da ödev veriyor musunuz?
• Terapi süreci ortalama ne kadar zaman alır?

Bu soruları sormaktan çekinmeyin çünkü terapist-danışan ilişkisi karşılıklı güven üzerine kuruludur. Sizin beklentilerinizi, ihtiyaçlarınızı ve sınırlarınızı bilmesi, sürecin çok daha verimli geçmesini sağlar.

Ayrıca sadece terapistin size uygun olup olmadığını değil, sizin de o terapiste karşı nasıl hissettiğinizi fark etmeniz gerekir. İlk görüşmeden sonra kendinize şu soruları sorun:

• Kendimi yanında rahat hissettim mi?
• Anlatırken yargılanmadığımı hissettim mi?
• Terapist beni gerçekten dinledi mi, yoksa sadece yönlendirmeye mi çalıştı?

Eğer içinizde güven duygusu uyandıysa, bu çok kıymetli bir işarettir. Çünkü terapi süreci sadece yöntemle değil, ilişkiyle de işler. Terapistin size aktardığı güven, kabul ve empati, iyileşmenin en temel adımlarındandır

İlk Görüşmede Nelere Dikkat Etmeli?

İlk görüşme aslında karşılıklı bir tanışma gibidir. Siz terapisti tanırken, terapist de sizi tanır. Bu aşamada dikkat edebileceğiniz noktalar:

• Kendinizi anlatırken terapist sizi gerçekten dinliyor mu?
• Sorduğunuz sorulara açık ve anlaşılır cevap veriyor mu?
• Size karşı sıcak, ilgili ve saygılı mı?
• Seans boyunca yargılanmadan konuşabildiniz mi?

Bu ilk izlenim çok önemlidir çünkü terapi sürecinde içinizi açmak için güven duymanız gerekir.

Doğru Terapisti Bulmak İçin Adım Adım Rehber

1. İhtiyacınızı belirleyin: Kaygı mı, ilişki sorunları mı, travma mı? Önce sorununuzu tanımlayın.
2. Yöntemleri araştırın: Hangi terapi hangi sorunda etkili, buna göz atın.
3. Terapist adaylarını inceleyin: Eğitimleri, uzmanlık alanları, deneyimleri.
4. İlk görüşme yapın: Kendinizi nasıl hissettiğinizi gözlemleyin.
5. Uygun hissetmiyorsanız değiştirin: Bir terapistle uyum sağlayamadıysanız bu sizi başarısız kılmaz. Doğru kişiyi bulana kadar devam edin.

Unutmayın, doğru terapisti bulmak biraz “ayakkabı denemek” gibidir. Bazen birkaç deneme yapmadan en rahatını bulamazsınız

Terapi Bir Yol Arkadaşlığıdır

Terapi, sizi değiştiren sihirli bir formül değil. Asıl güç sizde; terapist ise bu yolculukta size eşlik eden bir rehber. Doğru kişiyi bulduğunuzda kendinizi daha iyi tanır, sorunlarınıza farklı gözlerle bakar ve hayatınızda gerçek, kalıcı değişiklikler yaratabilirsiniz.

Unutmayın: Doğru terapisti bulmak, kendinize verdiğiniz en büyük hediyelerden biridir.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

1. Hangi terapi türünün bana uygun olduğunu nasıl anlayabilirim?

Terapi türünü seçerken yaşadığınız sorun, beklentiniz ve kişisel ihtiyaçlarınız önemlidir. Örneğin, kaygı ve olumsuz düşünceler için BDT, ilişki problemleri için çift terapisi, travmalar için EMDR daha etkili olabilir. İlk görüşmede terapistinizle bu konuyu konuşarak size en uygun yöntemi birlikte belirleyebilirsiniz.

2. Terapistle ilk görüşmede nelere dikkat etmeliyim?

Kendinizi yanında rahat hissedip hissetmediğinize, size açık ve anlaşılır cevaplar verip vermediğine ve yargılamadan dinleyip dinlemediğine dikkat etmelisiniz. İlk görüşme, terapist ile aranızdaki uyumu anlamak için çok önemlidir.

3. Online terapi yüz yüze terapi kadar etkili mi?

Evet. Araştırmalar, online terapinin etkinliğinin yüz yüze terapi kadar güçlü olduğunu gösteriyor. Ancak hangi yöntemin daha uygun olduğu, sizin hangi ortamda kendinizi daha rahat ifade edebildiğinize bağlıdır.

4. Terapistimle uyum sağlayamazsam ne yapmalıyım?

Bu oldukça normal bir durumdur. Kendinizi rahat hissetmediğinizde veya güven duymadığınızda terapist değiştirebilirsiniz. Bu, sürecin başarısız olduğu anlamına gelmez; doğru kişiyi bulana kadar devam etmek gerekir.

5. Terapi süreci ne kadar sürer?

Bu tamamen kişisel bir süreçtir. Sorunun türü, danışanın ihtiyaçları ve kullanılan yöntem sürenin değişmesine neden olur. Bazı sorunlarda birkaç ay içinde ilerleme sağlanırken, bazı durumlarda süreç daha uzun sürebilir.