2025 Yeni yıl. Biz mi Sana Misafiriz, Sen mi Bize?

2025 yılına adım attık. Bu yılın kimin ev sahipliği yaptığı belli değil; ama hepimizin birbirine daha iyi davranması gerektiği kesin. Dün 2024’ü geride bıraktık ve 2025’e misafir olduk. Kimimiz hastalıklarla, kayıplarla, iflaslarla mücadele etti; kimimiz çocuklarına yetememenin ya da sevdiklerinden, memleketinden, hatta ülkesinden ayrılmak zorunda kalmanın gözyaşlarını döktü. Ama kimimiz de yeni bir iş, kariyer, partner, eş ya da dost bulmanın mutluluğunu yaşadı. Yeni yıl, hepimiz için yeni umutlarla, yeni şanslarla dolu bir yıl olsun. En önemlisi, iyiliğin kazandığı, iyi insanların güçlenip mutlu olduğu bir yıl olsun. Çünkü iyilik iyidir.

Yeni Yılın Derin Anlamı

Yeni bir yıl, sadece bir takvim değişikliği değil, aynı zamanda insanoğlu için umut, yenilenme ve değişim anlamına gelir. Tarih boyunca farklı kültürlerde ve toplumlarda yeni yıl kutlamaları farklı şekillerde karşımıza çıksa da, ortak nokta her zaman yeni başlangıçların ve geçmişten ders çıkarma fırsatının simgelenmesidir.

Tarihsel Yolculuk

Yeni yıl kutlamalarının kökeni, antik toplumların doğayla kurduğu derin bağlara kadar uzanır. Sümerler ve Babilliler, yılın başlangıcını tarımsal döngülere dayandırmış ve M.Ö. 2000 civarında ilkbaharın başlangıcını (Mart ayı) yeni yıl olarak kutlamışlardır. Nevruz kutlamalarının kökleri de bu anlayışa dayanır.

Romalılar ise yeni yılın başlangıcını Ocak ayına taşımış ve bu ayı, geçmişe ve geleceğe aynı anda bakan çift yüzlü tanrı Janus’a ithaf etmişlerdir. Bu sembolizm, yeni yılın anlamıyla mükemmel bir şekilde örtüşüyordu. Roma İmparatoru Julius Caesar, M.Ö. 46 yılında takvimi reform ederek 1 Ocak’ı yılın başlangıcı ilan etti. Böylece yeni yıl, geçmişle geleceğin kesiştiği bir sembol haline geldi.

2025’ten Beklentilerimiz

2025 yılına dair umutlarımız belki de Nelson Mandela’nın şu sözünde yankı buluyor: "Hayatta ne kadar çok düşerseniz düşün, yeni bir yıl yeni bir kalkış noktasıdır." Bu söz, yılgınlığa kapılmadan yeniden başlamamız için bize cesaret verir. Belki de bu yıl, kendimize, hatalarımıza ve yeteneklerimize daha derinlemesine bakma fırsatı sunacaktır. Çünkü bizler düşünen, analiz eden ve umudunu aşkta, başarıda bulmaya devam eden insanlarız.

Marcus Aurelius’un dediği gibi: "Her yeni gün, hayatını daha iyi bir yola koymak için bir fırsattır." Ama unutmamalıyız ki dün verdiğimiz sözler, bugün sıhırlı bir şekilde gerçekleşmez. Her şey zamana bağlı. Adım at, yarın bir adım daha at ve pes etme. Aylar sonra geriye baktığında, kendine verdiğin sözlerin yönülendirdiği başarıları fark edeceksin. Søren Kierkegaard’ın bu sözünü hatırlayalım: "Hayat ancak geriye bakarak anlaşılabilir, ancak ileriye doğru yaşanır."

Psikolojik açıdan, yeni yıl bir tür "yeniden başlama" anlamı taşır. Motivasyonel psikolojiye göre, yeni yıl hedef belirleme ve bu hedeflere ulaşma çabalarını artırır. Ancak, bu kararların başarısı, bireylerin destek sistemlerine ve hedeflerin gerçekçi olup olmamasına bağlıdır.

Sosyolojik açıdan, yeni yıl toplulukları bir araya getiren, dayanışma ve ortak umutları yeşerten bir etkinliktir. Durkheim’ın "toplumsal ritüellerin bağlayıcılığı" teorisi, yeni yıl kutlamalarının toplumsal uyum ve birliktelik üzerindeki olumlu etkilerini anlamamızı sağlar.

Yeni Yıl ve Son 20 Yılın Değişimleri

Son 20 yılda dünyada yaşanan değişimler, yeni yılın anlamını daha da derinleştirdi. Dijitalleşmeden iklim değişikliğine, pandemilerden ekonomik krizlere kadar pek çok olay, yeni yılı bireyler ve toplumlar için bir motivasyon ve yeniden doğuş fırsatı haline getirdi.

David Bowie’nin sözüleriyle bu yazıyı sonlandıralım: "Her yeni gün, farklı bir ben yaratma şansıdır." 2025 yılı, hepimiz için farklı bir "ben" yaratma fırsatı olsun.

Soner Koşan